Monumenten en vergunningplicht

In veel gevallen heeft u voor werkzaamheden in, aan of bij een monument een omgevingsvergunning nodig.

In sommige gevallen kunt u ook vrijstelling krijgen. Sinds 2012 zijn namelijk een groot aantal werkzaamheden bij en aan een monument vergunningvrij geworden. Wij raden u altijd aan, om uw werkzaamheden, ook onderhoudswerkzaamheden, voor te leggen aan de monumentenexpert van de gemeente of gebruik te maken van het monumentenspreekuur.

Vergunningplicht of vergunningvrij?

In veel gevallen kunnen bepaalde werkzaamheden bij een rijks-, provinciaal of gemeentelijk monument vergunningvrij zijn. De wetgeving is voor het bouwen aan, bij of in monumenten in zekere zin verruimt. Zaken waarvoor in veel gevallen een vergunning voor verplicht is, zijn werkzaamheden die het monument 'aantasten', onderdelen 'vervangen' (ook als het om het wijzigen als bestaande onderdelen gaat) of bij (gedeeltelijke) sloop of constructieve wijzigingen. Soms zijn ook onderhoudswerkzaamheden waarbij kleur of materiaal wijzigen, vergunningplichtig.

Of u voor bepaalde werkzaamheden aan, bij of in een monument wel of geen omgevingsvergunning moet aanvragen, kan al snel blijken tijdens een overleg ter plekke. Het is altijd mogelijk om hiervoor een vrijblijvende afspraak te maken met de monumentenexpert van de gemeente Westerveld. Hiervoor kunt u contact opnemen met het bureau Monumentenzorg van de gemeente Westerveld.

Rijks- en provinciale monumenten

Vergunningplicht verschilt ook per soort monument. In veel gevallen, is bij werkzaamheden aan, bij of in een rijksmonument een omgevingsvergunning verplicht. Beschermde provinciale monumenten zijn, tenzij anders vermeld, veelal beschermd vanwege de uiterlijke verschijningsvorm. Dit betekent dat voor veel werkzaamheden ook bij provinciale monumenten een omgevingsvergunning verplicht kan zijn.

Gemeentelijke monumenten

Tot slot geldt voor gemeentelijke monumenten een uitzonderingsregel. Omdat de gemeente Westerveld een vrijwillige gemeentelijke monumentenlijst kent, gelden voor monumenten op de gemeentelijke lijst exact dezelfde regels als voor 'normale' gebouwen die geen monumentenstatus hebben. Dit betekent ook, dat het besluit 'vergunningvrij bouwen' bij gemeentelijke monumenten in de gemeente Westerveld onverminderd van kracht is.

Als werkzaamheden het monumentale karakter van een vrijwillig gemeentelijk monument te zeer aantasten, kan de gemeente overigens eenzijdig besluiten om het betroffen pand of gebouw uit het gemeentelijke monumentenregister uit te schrijven.

Monumentenspreekuur en vooroverleg

Eigenaren en bewoners van een rijks-, provinciaal of gemeentelijk monument kunnen gebruik maken van het zogenaamde monumentenspreekuur die door de gemeente Westerveld samen met het Steunpunt Monumentenzorg van Het Oversticht in Zwolle georganiseerd wordt. U kunt hier alle vragen voorleggen die betrekking hebben op voorgenomen verbouwingen, wijzigingen of zelfs tuin- en erfinrichting aan, in of bij uw rijksmonument. Van het spreekuur ontvangt u vervolgens een (niet-bindend) schriftelijk advies.

Is er voor de werkzaamheden een omgevingsvergunning nodig, dan kunt u vervolgens een formeel vooroverleg bij de gemeente Westerveld aanvragen. Aan dit vooroverleg zijn kosten verbonden die bij het indienen van de definitieve aanvraag voor een omgevingsvergunning in mindering op de leges worden gebracht.

Omgevingsvergunning aanvragen

Wat heeft u nodig voor het aanvragen van een omgevingsvergunning voor uw rijksmonument?

  • Neem vooraf altijd contact op met de afdeling Erfgoed en Cultuurhistorie van de gemeente Westerveld. In sommige gevallen hoeft u geen vergunning aan te vragen.
  • Vul het aanvraagformulier voor de omgevingsvergunning zo compleet mogelijk in.
  • Voeg foto's van de bestaande situatie en straatbeelden toe.
  • Voeg tekeningen van de bestaande situatie en de nieuwe situatie toe (schaal 1 : 100).
  • Geef een korte beschrijving van het werk: hoe en met welke middelen worden de werkzaamheden uitgevoerd?
  • In sommige gevallen kan een bouwhistorisch onderzoek worden geëist.

Het formulier plus de gevraagde documenten levert u in bij uw gemeente. Soms kunt u zelfs volstaan met een digitale indiening, maar let er wel op dat de aanvraag compleet is.

Wat kost een omgevingsvergunning voor een rijksmonument?

Voor een omgevingsvergunning voor monumenten moet u uiteraard wel de gebruikelijke legeskosten betalen, zoals vastgelegd in de gemeentelijke legesverordening.

Hoe lang duurt de procedure?

Tot voor kort gold voor rijksmonumenten de 'uitgebreide' procedure van 26 weken. Bij de herziening van het vergunningstelsel voor monumenten zijn er echter wijzigingen doorgevoerd waardoor de procedure, mits er geen ingrijpende wijzigingen worden doorgevoerd, als 'regulier' kan worden doorlopen. Behoudens beroep en bezwaar door belanghebbenden kan de proceduretijd in dat geval teruggebracht worden tot acht weken.