Rijksmonumenten
De gemeente Westerveld telt ruim 180 gebouwde rijksmonumenten.
Bij rijksmonumenten zijn er veel belangrijke zaken waar op gelet moet worden, vaak is ook een omgevingsvergunning (monumentenvergunning) nodig. Wanneer moet u een vergunning aanvragen of kunnen werkzaamheden als onderhoud worden aangemerkt? En hoe kunt u meer informatie verkrijgen, wat kan de gemeente voor u betekenen?
De gemeente Westerveld is met ruim 180 rijksmonumenten een van de grootste plattelands- monumentengemeenten in Nederland. De meeste rijksmonumenten bevinden zich in het buitengebied; vaak zijn het historische, rietgedekte boerderijen. Maar we kennen ook industriële monumenten zoals de radiotelescoop van Dwingeloo en de kalkovens bij Dieverbrug, kerken, woonhuizen, molens en havezaten (in onze buurprovincies ook wel borgen of stinsen genoemd).
Wanneer is een pand een beschermd rijksmonument?
Rijksmonumenten zijn objecten van nationaal belang. Ze geven een beeld van de ontwikkeling uit een bepaalde periode en/of regio, een architectonische ‘stroming’ of zijn vanuit oogpunt van cultuurhistorie erg belangrijk. De vroegere leeftijdsgrens van 50 jaar of ouder, is hierbij door de rijksoverheid lost gelaten.
Rijksmonumenten kunnen niet alleen gebouwen zijn, maar ook stedenbouwkundige waardevolle gebieden en archeologische monumenten.
Helaas kunnen op particulier initiatief geen nieuwe rijksmonumenten worden aangedragen. Op dit moment worden er géén nieuwe rijksmonumenten aangewezen, behalve op voordracht van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen. Op deze manier is bijvoorbeeld in 2008 de radiotelescoop van Dwingeloo aangewezen als ‘rijksmonument’ in het kader van ‘100 topmonumenten uit de wederopbouw’. De ‘wederopbouw’ is de periode van 1940 tot ongeveer 1965.
Financieringsmogelijkheden
Als eigenaar of bewoner van een rijksmonument kunt u fiscale voordelen hebben. Zo kunnen onderhoudswerkzaamheden aan een rijksmonument in sommige gevallen fiscaal aftrekbaar zijn. Voor grotere ingrepen kan het interessant zijn om bij het Nationaal Restauratiefonds een restauratiefondshypotheek af te sluiten. Meer informatie kunt u krijgen via het Nationaal Restauratiefonds in Hoevelaken.
De ‘stelregel’ is dat u bij alle wijzigingen in, aan of bij een monument de gemeente moet inlichten. Samen met de gemeente kunt u vervolgens gebruik maken van het monumentenspreekuur. Op dit spreekuur kunt u uw plannen geheel gratis voorleggen aan diverse monumentendeskundigen. Het advies kunt u desnoods verwerken in de uitvoering van uw plannen, of in de vergunningaanvraag.
In sommige gevallen kan worden volstaan met een restauratietoestemming. Dit betekent dat u van de gemeente Westerveld een brief ontvangt waarin wordt aangegeven dat de door u geplande werkzaamheden ‘reguliere’ onderhoudswerkzaamheden zijn. Met deze brief kunt u bijvoorbeeld gebruik maken financieringsregelingen die u als eigenaar of bewoner van een beschermd rijksmonument kunt gebruiken.