Interview met Jacob Boonstra, wethouder Sociaal Domein

Woensdag 8 juni 2022 heeft de gemeenteraad van Westerveld de wethouders benoemd voor de periode 2022-2026. Naast Henk Doeven, die voor een tweede bestuursperiode zitting neemt in het college, zijn er twee nieuwe wethouders: Roel Vedder en Jacob Boonstra. Boonstra heeft o.a. het sociaal domein, inclusief zorg en onderwijs, in zijn portefeuille. We gingen hierover met hem in gesprek.

Onder de term 'sociaal domein' verstaan we alle taken die de gemeente uitvoert rond werk, participatie en zelfredzaamheid, zorg en jeugd. Deze taken zijn vastgelegd in de wetten: Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), Participatiewet, Jeugdwet en de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening. Al deze wetten zijn er voor de sociale dienstverlening en het ondersteunen van inwoners.  

Snelle en concrete financiële hulp

Wat zijn de plannen voor de komende vier jaar als wethouder sociaal domein? Wethouder Boonstra: “Dat vind ik best lastig! We weten natuurlijk niet wat er de komende vier jaar op ons afkomt. Als gemeente moeten we ervoor zorgen dat we mensen zo goed mogelijk ondersteunen. Concreet en snel passende financiële hulp bieden. Een voorbeeld met de huidige stijging van (onder andere) de energieprijzen is de energietoeslag. Juist voor mensen met een laag inkomen kunnen we daarmee concreet hulp bieden. Daar wil ik me als wethouder voor inzetten. En daarom vind ik het mooi dat ik het sociaal domein in mijn portefeuille heb, omdat je als gemeente hier echt het verschil kunt maken voor mensen die het het meest nodig hebben.”

Steeds meer huishoudens hebben financiële problemen en ook betalingsachterstanden bij hun energieleverancier, zorgverzekeraar of de verhuurder van hun huis. Sinds 1 januari 2021 ontvangt de gemeente signalen over betalingsachterstanden van vaste lasten en probeert zo gauw mogelijk hulp aan te bieden. Want we weten dat het voorkomen van schulden van groot belang is. Eenmaal in de schulden lopen deze ook snel op door bijvoorbeeld incassokosten.

Vroegsignalering

Deze taak van de gemeente heet ‘vroegsignalering’. Hoe kijkt u aan tegen de ‘vroegsignalering’? Boonstra: “Ik ben er trots op dat we als gemeente Westerveld een ervaringsdeskundige in dienst hebben, Karin van Iterson. Zij neemt contact op als we een signaal hebben ontvangen over betalingsachterstanden. Daar is heel bewust voor gekozen, om mensen zo snel mogelijk te kunnen helpen. Niet om het over te nemen, want dat is niet de bedoeling, ik geloof niet dat dat helpt. Maar dat we ze een klein stukje aan de hand nemen zodat ze het weer zelfstandig kunnen. En natuurlijk om schulden te voorkomen. Ik denk dat de meeste mensen niet afhankelijk willen zijn van de gemeente. Maar er kan in het leven van alles gebeuren waardoor je het even niet meer zelf of alleen kunt. Dan is het mooi dat we als gemeente een stapje kunnen helpen. En voor inwoners die een bijstandsuitkering ontvangen? “Juist voor mensen die een bijstandsuitkering ontvangen. We moeten er als gemeente voor zorgen dat dat echt iets tijdelijks is. Niet omdat het niet mag, maar omdat het de rol is van de gemeente om  korte hulp te bieden om mensen weer zoveel mogelijk zelf te laten doen.” Na een korte stilte vult Boonstra aan: “Of door de mensen om hen heen. Bijvoorbeeld door de vrijwilligers van de voedselbank. Het is de kunst als gemeente om mensen onderling initiatieven te laten nemen, die te ondersteunen en mogelijk te maken. Dat kan veel effectiever zijn, als de samenleving het met elkaar doet.”  

Koopkracht

Gemeenten voeren het Rijksbeleid uit. Het is niet zo dat ze daar heel veel keuzevrijheid in hebben. “Dat klopt inderdaad! Maar er is wel wat ruimte. En in Westerveld hebben we er al een paar jaar voor gekozen om in plaats van 100% voor 120% van het sociaal minimum te kiezen om mensen met een laag inkomen te ondersteunen. Juist om een sociale gemeente te zijn”, legt Boonstra enthousiast uit. “In de ideale wereld is er geen voedselbank meer nodig, maar dat gaan we niet in 4 jaar bereiken. Dat is een illusie. Eigenlijk zou er in een land als Nederland geen voedselbank nodig hoeven te zijn, maar dat is helaas wel de realiteit. Ik heb er ook alle waardering voor dat die er is. Maar je gunt mensen dat ze de hulp van de gemeente niet meer nodig hebben.” Het interview was een dag voor prinsjesdag. “Tja, het is natuurlijk afwachten welke plannen het kabinet morgen bekend maakt.”

De verlaging van de koopkracht in Nederland is bijna dagelijks in het nieuws. Wat kan de gemeente Westerveld doen om de koopkracht te verbeteren? Boonstra: “We kunnen als gemeente geen uitkeringen verhogen, dat is een taak van de overheid. Ook kunnen we niets tegen de hoge energiekosten doen. Wèl kunnen we inwoners helpen als ze echt in de problemen komen. De gemeente is bezig met een noodplan, er wordt geld opzij gezet voor de schrijnende gevallen van mensen die het gewoon niet redden. Dat gaat verder dan de mensen uit de doelgroep van de energietoeslag, daar is de grens 120 % van het sociaal minimum. Die mensen krijgen 1.300 euro die bedoeld is om de veel te hoge energierekeningen te betalen. Maar juist de mensen die daar met hun inkomen net boven zitten (120-150%) hebben het ook heel moeilijk. Die hebben dus geen recht op die 1.300 euro.” De gemeente kijkt met het noodplan vanuit de bijzondere bijstand naar wat er nodig is. “Vanuit humaan opzicht willen we als gemeente mensen helpen. Maar ook vanuit het oogpunt van preventie: om tijdig te voorkomen dat mensen in de schulden of zelfs in de schuldhulpverlening terecht komen.”

Om hulp vragen

Wat hoopt u als wethouder te bereiken? “Toen ik hier net begon als wethouder heb ik geholpen met het uitreiken van de vakantietasjes (‘zomerpretpakketten’) aan 65 kinderen en jongeren in Westerveld die opgroeien in armoede. Dat heeft echt indruk op me gemaakt, wat zoiets kleins kan betekenen voor iemand. Ik vond het mooi om te zien, welke emoties dit heeft opgeroepen. Voor heel veel mensen is het niet zo vanzelfsprekend dat je op vakantie gaat, naar een camping met wifi en een zwembad. De verschillen zijn soms veel te groot.” Boonstra vervolgt gedreven: “Als mensen in armoede leven, zorgt dat voor enorme mentale druk, spanning en stress en er rust een enorm taboe op. Dus er speelt ook een hoop schaamte. Ik zou het mooi vinden als we dat taboe kunnen doorbreken. Dat mensen eerder naar de gemeente durven te stappen om geholpen te kunnen worden. Het zou mooi zijn als we daar iets in kunnen veranderen.” Die hulp is lang niet altijd in de vorm van geld, maar kan ook in de vorm van het geven van advies en besparingstips. De gemeente heeft een Geldpunt met een spreekuur op woensdagochtend. Op de website www.gemeentewesterveld.nl onder ‘hulp bij geldzaken’ staat veel meer informatie en daar is ook de handige folder ‘Wijzer met je geld in Westerveld’ te vinden.

Wethouder Boonstra sluit af met een dringende oproep aan inwoners die hulp nodig hebben bij hun geldzaken:

“Meld u alstublieft bij de gemeente! Dan kunnen we u helpen.”