Veelgestelde vragen

Dit zijn middelen die worden ingezet om landbouwgewassen te beschermen tegen ziekten, plagen en onkruid. Ze worden vaak gebruikt in de landbouw, zowel chemische als biologische middelen. Gewasbeschermingsmiddelen mogen gebruikt worden nadat ze zijn goedgekeurd door het College voor de Toelating van Gewasbeschermingsmiddelen en biociden (CTGB). De Nederlandse Voedsel- en Waren Autoriteit (NVWA) controleert het gebruik van deze middelen. 

Agrariërs gebruiken gewasbeschermingsmiddelen om opbrengstverlies te voorkomen, ziekten te bestrijden en om de kwaliteit van hun producten te waarborgen. In de moderne landbouw worden deze middelen als onmisbaar beschouwd. Tegelijkertijd is er een groeiende beweging richting natuurinclusieve landbouw en het gebruik van alternatieven. 

Ja dat klopt. De gemeenteraad van Westerveld heeft op 27 mei 2025 unaniem een motie aangenomen met betrekking tot de sierteelt. In opdracht van de gemeenteraad gaat het college van B&W onderzoeken of er sturingsmogelijkheden zijn binnen de nieuwe omgevingswet op het gebied van de sierteelt. Het onderzoek moet inzichtelijk maken wat de mogelijkheden zijn, maar ook wat de eventuele gevolgen zijn voor de gemeente. De uitkomsten van het onderzoek worden uiterlijk in het eerste kwartaal van 2026 verwacht en voorgelegd aan de gemeenteraad die hierover een besluit gaat nemen.

Dat is op dit moment nog niet te zeggen. De gemeente Westerveld gaat met het onderzoek in kaart brengen wat de sturingsmogelijkheden en  -onmogelijkheden zijn binnen de nieuwe omgevingswet met betrekking tot de sierteelt. Het onderzoek moet daarnaast ook inzichtelijk maken wat de mogelijke gevolgen zijn voor de gemeente. De uitkomsten van het onderzoek worden uiterlijk in het eerste kwartaal van 2026 verwacht en voorgelegd aan de gemeenteraad die hierover een besluit gaat nemen.

Als gemeente zijn we verantwoordelijk voor het beschermen van de Westerveldse leefomgeving. Dat noemen we zorgplicht. Maar voor het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen op landbouwgrond en natuurbescherming zijn resp. het Rijk en de Provincie Drenthe de eerste aanspreekbare bestuurslagen. Vanuit onze zorgplicht laten we handhavingsverzoeken juridisch beoordelen en geven we een reactie aan degene die het verzoek heeft ingediend.

De provincie Drenthe is bevoegd gezag met betrekking tot natuurbescherming in relatie tot Natura2000 gebieden. Op 2 april 2025 heeft de Raad van State uitspraak gedaan dat er een vergunningsplicht is vanuit de Wet natuurbescherming (Wnb), omdat niet uitgesloten kan worden dat er bij lelieteelt geen significante effecten zijn op Natura2000 gebieden. 

De provincie Drenthe heeft op 3 juni 2025 een concept-beleidsnotitie Lelieteelt gepubliceerd als reactie op de uitspraak van de Raad van State, waarin de provincie de komende jaren inzet op onderzoek, ondersteuning van telers en handhaving bij lelieteelt. Daarbij ziet de provincie het teeltseizoen 2025 als een overgangsjaar als het gaat om handhaving. Dit betekent dat de provincie in de meeste gevallen niet gaat handhaven bij een overtreding, maar eerst een waarschuwing afgeeft. Dit geldt niet voor telers die al eerder een waarschuwing hebben gekregen voor teelt binnen 250 meter van een Natura 2000-gebied. Zij kunnen dit teeltseizoen, bij een nieuwe overtreding zo dichtbij Natura 2000, al wel te maken krijgen met handhaving. In 2026 moeten alle telers een voortoets uitvoeren. 

Deze laten wij juridisch toetsen door een externe partij. De verzoeken die onlangs zijn behandeld geven geen wettelijke aanleiding tot handhaving. 

In onze gemeente liggen woongebieden, landbouwgronden en natuur dicht bij elkaar. Daardoor wordt het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen snel opgemerkt en ontstaan er sneller zorgen of onrust.  

De zorgplicht betekent dat de gemeente verantwoordelijk is voor een veilige, gezonde en schone leefomgeving. Maar dit betekent niet dat we alles kunnen bepalen wat er op landbouwgrond gebeurt. Daarnaast is er ook wet- en regelgeving op provinciaal, rijks- en europees niveau.

De gemeente Westerveld herkent de zorgen die leven onder inwoners met betrekking tot het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen in de landbouw binnen onze gemeentegrenzen. Wij begrijpen dat deze zorgen diep kunnen raken, zeker wanneer het gaat om mogelijke gevolgen voor de leefbaarheid.
Vanzelfsprekend blijven we in gesprek met betrokken partijen om ruimte te bieden aan een open dialoog. Waar mogelijk zullen wij faciliteren dat er op een constructieve manier wordt gewerkt aan het vergroten van het wederzijds begrip.