Interview met Jozien Schrale-Oranje, Sociaal Ombudsfunctionaris gemeente Westerveld

Mevrouw Jozien Schrale-Oranje is al enige tijd sociaal ombudsfunctionaris voor de gemeente Westerveld. Bij de ombudsfunctionaris kunt u terecht met vragen en zorgen over de uitvoering van zorg en ondersteuning door de gemeente.

Mevrouw Schrale is 72 jaar, geboren en getogen in Soest. Na haar rechtenstudie in Groningen is zij bijna 25 jaar bij de overheid werkzaam geweest. Uiteindelijk is ze advocaat geworden en heeft zij zich gespecialiseerd in consumentenrecht, bestuursrecht, tuchtrecht en familierecht. “Hierbij moet je denken aan: echtscheidingen, jeugdzorg, letselschadezaken. Bij een aantal gemeenten ben ik voorzitter van de bezwaarschriftencommissies geweest en ik ben jarenlang raadslid geweest. Kortom: ik heb de overheid van alle kanten leren kennen” vertelt mevrouw Schrale enthousiast. Op dit moment is zij voorzitter van de bezwaarschriftencommissie in gemeente Westerkwartier en Sociaal ombudsfunctionaris voor de gemeente Meppel en Westerveld. Mevrouw Schrale: “Daar ligt mijn hart: iets kunnen betekenen voor een ander. Veel mensen die zich niet goed kunnen redden, zijn vaak heel afhankelijk van de overheid. Als zij er niet uit komen, draag ik graag een steentje bij.”

Wat doet een ombudsfunctionaris?

“Een ombudsfunctionaris is zeg maar de ‘smeerolie’ tussen de gemeente en de inwoners. Als mensen problemen hebben waar ze niet goed uitkomen, niet goed weten waar ze terecht kunnen of ze voelen zich niet begrepen dan kunnen mensen contact met mij opnemen. Ik probeer te achterhalen wat precies de vraag is en als dat duidelijk is leg ik de vraag neer bij het juiste adres, meestal de gemeente. Dat kan voor allerlei onderwerpen, maar wel binnen het Sociaal domein. De meeste vragen komen vanuit het onderdeel Wmo.” De ombudsfunctionaris schrijft elk jaar een jaarverslag voor de gemeenteraad en helpt tientallen mensen per jaar met heel verschillende vragen. “Ik heb thuis geleerd dat als je wat wilt, dat je aan de goede deur moet blaffen. Zo zei mijn moeder dat altijd! Als je wilt dat er iets verandert, moet je op de goede plek aan de bel trekken. Bijvoorbeeld bij mij, bij het sociaal team of bij een gemeenteraadslid” vervolgt mevrouw Schrale glimlachend. 

De doelgroep van de ombudsfunctionaris bestaat in de gemeente Westerveld over het algemeen uit ouderen. “Zij hebben mij vaak gevonden via de krant en nemen meestal telefonisch contact op.” Ze noemt een paar voorbeelden uit de praktijk: “Mensen die een goede indicatie hebben voor huishoudelijke hulp en daar blij en tevreden mee zijn. Dan vertrekt die hulp opeens of ze krijgen heel vaak een ander, of in de vakantieperiode niemand meer. Mensen zijn daar, terecht, denk ik, boos over.” Op het ogenblik speelt binnen gemeente Westerveld (en heel Drenthe) dat vakantieparken moeten worden gerevitaliseerd. “In een aantal vakantieparken wonen mensen, die er eigenlijk niet zouden moeten wonen. Een deel van die mensen woont daar niet uit eigen keuze; die kunnen nergens anders terecht en hebben allemaal problemen. Deze mensen zullen in de loop van de tijd moeten verhuizen. Dat geeft heel veel gedoe en heel veel stress. Deze mensen kunnen bijvoorbeeld met vragen bij mij terecht,” legt mevrouw Schrale uit.  

Onafhankelijke Cliëntondersteuning (OCO) 

Er zijn in onze gemeente ook onafhankelijke cliëntondersteuners. Wat is het verschil met de ombudsfunctionaris? “De cliëntondersteuner is er voor het probleem van de persoon en behartigt zijn of haar belangen. Ik heb geen binding. Niet met de persoon en niet met de organisatie” vertelt mevrouw Schrale. “Ik verwijs ook weleens naar de cliëntondersteuner als dat hetgeen is waar de persoon naar op zoek is. Soms heeft de gemeente ook gelijk, en is dat het antwoord. Dan ga ik daar niet tussen zitten maar leg het uit. Daar hebben mensen ook veel belang bij: duidelijkheid”.

Overbodig worden

In 2015 zijn veel taken van de rijksoverheid neergelegd bij de gemeente. Heel veel gemeenten hebben getobd met de taken die op hun pad kwamen en hebben zichzelf vaak de vraag gesteld: doen we het wel goed? Valt er niet iemand tussen wal en schip en hoe lossen we dat dan op? Zo is de rol van ombudsfunctionaris ontstaan. “Je ziet ook dat de rol zich ontwikkeld heeft. In het begin waren er veel vragen over huishoudelijke hulp als gevolg van de herindicatie. Veel mensen kregen toen ineens minder uren hulp, dat heeft veel onrust gebracht. Hier heb ik veel in kunnen betekenen.” Mevrouw Schrale vervolgt: “Nu komt het meeste werk voor mij uit hele ingewikkelde problematieken. Het is vaak zo dat als mensen een probleem hebben met hun gezondheid, er vaak ook problemen zijn met inkomen en wonen. Meestal moet dan het hele gemeentehuis in beweging komen om hiervoor oplossingen te zoeken”. 

Mevrouw Schrale haalt een voorbeeld aan: “We hebben met een beleidsmedewerker Sociaal domein gestreden voor de komst van pre-mantelzorgwoningen. Dat vind ik fantastisch! Dat je zolang mogelijk zelf de regie kunt houden, en problemen kunt voorkomen, dat is toch mooi?! Het doel zou moeten zijn dat ik uiteindelijk niet meer nodig ben. Dan ik mijzelf overbodig maak.”

Contact met de ombudsfunctionaris?

De ombudsfunctionaris is onafhankelijk en een gesprek met haar is altijd vertrouwelijk. Ze gaat zorgvuldig met uw gegevens om en haar hulp is gratis. U kunt rechtstreeks contact opnemen met de sociaal ombudsvrouw via ombudsvrouw@gemeentewesterveld.nl of via telefoonnummer 06-30568510. Zij zal met u een afspraak maken voor een gesprek in het gemeentehuis in Diever of voor een huisbezoek.